ΚΛΙΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ 2005

Ιούνιος 2005

1. Ένας πρόσφατα εγχειρισμένος ασθενής με βαλβιδοπάθεια, ρυθμίστηκε με πολλαπλή από του στόματος χορήγησης βαρφαρίνη και εμφάνισε φυσιολογικές τιμές του χρόνου προθρομβίνης. Μετά από ένα μήνα, ο ασθενής χρειάστηκε να λάβει για 2 εβδομάδες και ένα άλλο φάρμακο για την αντιμετώπιση κάποιας ασθένειας. Στο τέλος της θεραπείας με το δεύτερο φάρμακο, μετρήθηκε ο χρόνος προθρομβίνης και βρέθηκε ίσος με αυτόν πριν από τη χορήγηση του δεύτερου φαρμάκου. Επίσης, ελήφθησαν δείγματα αίματος ακριβώς πριν από τη χορήγηση της βαρφαρίνης και οι συγκεντρώσεις της βαρφαρίνης στο πλάσμα βρέθηκαν να είναι σημαντικά μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες πριν από τη χορήγηση του δεύτερου φαρμάκου. Να εξηγήσετε ποιο ήταν το δεύτερο φάρμακο, ποια η ασθένεια για την οποία χορηγήθηκε, αν υπήρξε αλληλεπίδραση και αν ήταν κλινικά σημαντική μεταξύ των δύο φαρμάκων και ποιος ήταν ο μηχανισμός της αλληλεπίδρασης.

2. Η σιμετιδίνη είναι ένας ανταγωνιστής των Η2 – υποδοχέων της ισταμίνης, που χρησιμοποιείται στη θεραπεία του πεπτικού έλκους. Η μέση δόση της σιμετιδίνης είναι 300mg κάθε 6 ώρες. Η νεφρική κάθαρση της σιμετιδίνης είναι το 75% της ολικής κάθαρσης. Ποιά είναι η κατάλληλη δόση της σιμετιδίνης σε έναν ασθενή με 20% της φυσιολογικής νεφρικής λειτουργίας; Ποιά θα είναι η Cmax,ss και ποιά η Cmin,ss που θα επιτευχθεί με τη δόση που συστήνετε, όταν η σιμετιδίνη απορροφάται ταχέως; Δίνονται F = 0.6, V = 70L, t1/2 =1.9h.

3. Η ολική συγκέντρωση στο πλάσμα ενός φαρμάκου που συνδέεται με τις πρωτεΐνες του πλάσματος κατά 99% είναι 100μg/ml. Να υπολογίσετε την ολική συγκέντρωση του φαρμάκου στο πλάσμα, καθώς και τη μεταβολή (%) της ελεύθερης συγκέντρωσης του όταν χορηγηθεί ένα άλλο φάρμακα, που εκτοπίζει το πρώτο από τις θέσεις σύνδεσής του με τις πρωτεΐνες του πλάσματος, έτσι ώστε να συνδέεται πλέον κατά 97%. Υποθέστε ότι το συνδεδεμένο φάρμακο κατανέμεται αποκλειστικά στο πλάσμα (όγκος πλάσματος 3L) και δε συνδέεται στους ιστούς και πως το ελεύθερο φάρμακο κατανέμεται στο συνολικό νερό του σώματος (όγκος 42L). Ποιο είναι το % ποσοστό του ελεύθερου φαρμάκου στο σώμα πριν και μετά τη χορήγηση του δεύτερου φαρμάκου;

4. Σε έναν επιληπτικό ασθενή χορηγήθηκε από το στόμα ένα δισκίο 300mg ενός αντιεπιληπτικού φαρμάκου και οι συγκεντρώσεις του στο πλάσμα, που προσδιορίστηκαν σε διάφορα χρονικά διαστήματα δίνονται στον παρακάτω πίνακα. Να υπολογίσετε τις παρακάτω φαρμακοκινητικές παραμέτρους: i) t1/2ab, ii) t1/2el, iii) tlag και iv) CL και να σχεδιάσετε ένα κατάλληλο δοσολογικό σχήμα (δόση εφόδου, δόση συντήρησης, χρονικό μεσοδιάστημα) για τη χρόνια χορήγηση του φαρμάκου από το στόμα στον ασθενή. Το φάρμακο απορροφάται πλήρως (100%) όταν χορηγείται από το στόμα, η θεραπευτική περιοχή των συγκεντρώσεων του στο πλάσμα κυμαίνεται μεταξύ 7.5 και 15 mg/L και στο εμπόριο κυκλοφορούν δισκία 300mg.

5. Αναλύστε και εξηγήστε πως και γιατί εμφανίζονται σε ασθενείς – και μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις – προβλήματα στη φαρμακευτική αγωγή (ADRs ή μη φαρμακολογικό αποτέλεσμα) κατά τη σύγχρονη λήψη χυμού γκρέιπφρουτ ή φυτοθεραπευτικών σκευασμάτων με φάρμακα. Παρουσιάστε τουλάχιστον τέσσερα παραδείγματα χορήγησης φαρμάκων, που εμπίπτουν σε αυτή τη κατηγορία.

6. Πρόσφατα, το 2004, αποσύρθηκε από τη κυκλοφορία η ροφεκοξίμπη, ενώ το 2001 είχε αποσυρθεί η σεριβαστατίνη. Αφού εξηγήσετε τους λόγους απόσυρσης αυτών των συγκεκριμένων φαρμάκων, συζητήστε πως αξιοποιείται αυτή η γνώση κατά τη συγχορήγηση φαρμάκων με τους αναστολείς της χολινεστεράσης ( τακρίνη, ριβαστιγμίνη, δονεπεζίλη, γαλανταμίνη) για την αποφυγή ADRs κατά τη κλινική πράξη.

7. Προσδιορίστε και αναλύσατε τους παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε αλληλεπίδραση δύο συγχορηγούμενα φάρμακα στο επίπεδο της πρωτεϊνικής σύνδεσης. Δώσατε παραδείγματα.